ท้องผูกเรื้อรังไม่ควรละเลย อาจนำไปสู่ปัญหาสุขภาพได้

          ภาวะท้องผูกเรื้อรัง เป็นอาการที่พบได้บ่อยในประชากรทั่วไป ส่วนมากจะไม่ทราบสาเหตุ ผู้คนส่วนใหญ่มักจะนิยมใช้วิธีการรับประทานยาระบายเองเพื่อบรรเทาอาการท้องผูก การใช้ยาระบายนานกว่าสองสัปดาห์โดยไม่ได้มีแพทย์คอยให้คำแนะนำ หรือใช้ยาระบายมากเกินไป อาจทำให้อาการของคุณแย่ลงได้ หากคุณมีอาการท้องผูกแล้วปล่อยทิ้งไว้ไม่รีบรักษาอาจสามารถนำไปสู่ปัญหาสุขภาพอื่นๆ ได้ เช่น ริดสีดวงทวาร หรือ มะเร็งลำไส้

          ท้องผูก (Constipation) ในทางการแพทย์ หมายถึง การที่เราถ่ายอุจจาระได้น้อยกว่า 3 ครั้งต่อสัปดาห์ แต่ลักษณะการท้องผูกของแต่ละบุคคลแตกต่างกันออกไป ส่วนมากจะรู้สึกว่ามีอาการ อุจจาระแข็ง ไม่ค่อยรู้สึกปวดอุจจาระ ต้องออกแรงเบ่ง หรือรู้สึกว่าถ่ายไม่สุด ใช้เวลาในการถ่ายนานมาก หรือถ่ายไม่เสร็จ

ลักษณะอาการท้องผูก

1. ถ่ายอุจจาระลำบาก
2. เครียดเมื่อถ่ายอุจจาระ
3. ถ่ายอุจจาระน้อยกว่าปกติ
4. อุจจาระเป็นก้อน แห้ง หรือแข็ง
5. ปวดและตะคริวในช่องท้อง
6. รู้สึกท้องป่อง
7. คลื่นไส้
8. เบื่ออาหาร

สาเหตุใดบ้างที่ทำให้เกิดอาการท้องผูก

1. การเปลี่ยนแปลงลักษณะการกินอาหารหรือกิจวัตรประจำวัน
2. ดื่มน้ำหรือรับประทานอาหารที่ให้ไฟเบอร์ไม่เพียงพอในแต่ละวัน
3. ขาดการออกกำลังกาย
4. กลั้นอุจจาระเมื่อรู้สึกปวด
5. ความเครียด
6. การใช้ยาระบายมากเกินไป
7. อาการลำไส้แปรปรวน
8. การตั้งครรภ์
9. ยาบางชนิด (โดยเฉพาะยาแก้ปวดชนิดรุนแรง เช่น ยากล่อมประสาท และยาเม็ดธาตุเหล็ก)
10. ยาลดกรดที่มีแคลเซียมหรืออะลูมิเนียม
11. ปัญหาเกี่ยวกับเส้นประสาทและกล้ามเนื้อในระบบย่อยอาหาร
12. มะเร็งลำไส้ใหญ่

วิธีการรักษาอาการท้องผูกด้วยตัวเอง

1. ดื่มน้ำปริมาณ 8 แก้วต่อวัน (2 ลิตร) หลีกเลี่ยงเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีนและแอลกอฮอล์ ซึ่งอาจทำให้ร่างกายขาดน้ำ
2. เพิ่มการรับประทานอาหารไฟเบอร์สูง เช่น ผลไม้ ผัก ธัญพืชไม่ขัดสี และอาหารที่มีเส้นใยสูงอื่นๆ
3. รับประทานอาหารที่มีไขมันสูงให้น้อยลง เช่น เนื้อสัตว์ ไข่ นม
4. ออกกำลังให้สม่ำเสมอ 3-5 ครั้งต่อสัปดาห์ เพื่อช่วยให้กล้ามเนื้อลำไส้ได้เคลื่อนไหวมากขึ้น
5. เข้าห้องน้ำทันทีเมื่อรู้สึกปวดอุจจาระ
6. ไม่อั้นอุจจาระเมื่อรู้สึกปวด
7. หลีกเลี่ยงการใช้ยาระบาย
8. รับประทานพรีไบโอติกส์ซึ่งเป็นอาหารให้กับจุลินทรีย์ในลำไส้ ปัจจุบันมีผลิตภัณฑ์อาหารเสริมหลายชนิดที่มีคุณบัติเป็นพรีไบโอติกส์ ง่ายและสะดวกต่อการรับประทาน

ที่มาของข้อมูลและงานวิจัยอ้างอิง :

แนวทางการดูแลรักษาภาวะท้องผูกเรื้อรัง, สมาคมประสาททางเดินอาหารและการเคลื่อนไหว ท้องผูกจากยา, http://healthydee.moph.go.th/